به گزارش مجله خبری نگار، نارین قلعه که آن را «نارنج قلعه» نیز مینامند، قلعهای باستانی در شهر کویری نایین واقع در استان اصفهان است که در مرکز بافت تاریخی شهر و میان محلههای قدیمی به نامهای بابالمسجد، کلوان و نوآباد قرارگرفته است.
این قلعه متعلق به دوره پارتیان و قبل از اسلام بوده که قدیمیترین بنای شناخته شده نایین است و به عنوان دژ یا کهندژ در دورههای بعدی، شهر در اطراف آن توسعه و گسترش یافته است.
در طول تاریخ این قلعه برای مقاصد مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است و از آنجایی که در اطرافش خندقی به ارتفاع ۵۰ متر حفر شده، برخی ادعا میکنند که نارین قلعه به عنوان یک دژ نظامی یا مرکز اداری و نظامی شهر بوده است.
این قلعه شاهد جنگ امیر مبارزالدین محمد آلمظفر و ملک اشرف چوپانی بوده و گفته میشود نارین قلعه در دوران قاجار نیز مورد استفاده قرار گرفته است، این قلعه پس از مناره مسجد جامع این شهر، با ۴۰ متر ارتفاع بلندترین بنای قدیمی شهر نایین به شمار میرود.
نارین قلعه بنایی چندضلعی است و چندین برج در گوشه اضلاع آن وجود دارد، این قلعه را کاملاً از خشت خام ساختهاند و ابعاد خشتهای آن از ۴۳ در ۴۳ تا ۲۲ در ۲۲ سانتیمتر متغیر است که این امر نشان میدهد قلعه در دورههای مختلف ساخته شده و گسترش یافته است، اما در حال حاضر، جز چند دیوار و طاق خشتی چیزی از بنای نارین قلعه بهچشم نمیخورد.
محمود مدنیان، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نایین اظهار کرد: مالکیت نارنج قلعه در سال ۱۳۸۵ به این اداره داده شد، اما با توجه به اینکه بیش از ۲ هزار سال قدمت داشت، تا آن زمان فرسایش شدیدی پیدا کرده و بخش اعظمی از آن تخریب شده بود.
وی افزود: با توجه به اینکه در بناهای تاریخی مرمتهای حفاظتی صورت میگیرد که بیش از این تخریب نشود و اصالت بنا نیز حفظ شود، در سال ۹۹ با اعتبار حدود ۲ میلیارد ریال این بنا استحکامبخشی شد.
مدنیان تصریح کرد: از سفر ریاست جمهوری به استان اصفهان، ۱۰ میلیارد ریال اعتبار برای مرمت نارین قلعه تصویب شد که مرمت حفاظتی آن را از دور تا دور شروع کردیم و استحکامبخشی دیوارها، بدنهسازی، ترمیم قسمتهای فروریخته شده و مرمت ضلعی از آن صورت گرفته است و هم اکنون نیز ادامه داد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نایین خاطرنشان کرد: برای عدم دسترسی به داخل قلعه و جلوگیری از حفاریهای غیرمجاز، در ادامه طرح مرمت، قلعه را نیز محصور کردیم و درب و پلکان برای آن ساخته شد.
وی با بیان اینکه امسال نیز برای ادامه مرمتهای حفاظتی و حفظ اصل بنا، ۵ میلیارد ریال ابلاغ شده است، گفت: در گام بعدی قرار است سایت موزه نارنج قلعه را ایجاد کنیم که برای تکمیل طرح مرمتی آن و همچنین مطالعات باستان شناسی نیاز به اعتبارات بیشتری است.
مدنیان ادامه داد: در این طرح، قلعه به مکانی که قابلیت بازدید و معرفی به گردشگران را داشته باشد تبدیل میشود و از طریق ایجاد مسیر، نورپردازی، ایجاد ویترین آثار و نصب تابلوهای راهنما، قلعه به گردشگران معرفی خواهد شد که گامی موثر در رونق و توسعه گردشگری شهرستان خواهد بود.
بنای تاریخی نارین قلعه به شماره ۴۱۷۷ در تاریخ ۱۳۸۰/۰۷/۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
با توجه به اینکه در ابتدای سال جاری بیش از ۲۲۱ هزار نفر از آثار تاریخی، طبیعی و دیگر جاذبههای گردشگری نایین بازدید کردند، ایجاد سایت موزه نارنج قلعه در جذب گردشگران و رونق اقتصادی شهرستان تأثیر بسزایی خواهد داشت که این امر توجه ویژه مسؤولان برای جذب اعتبارات لازم را نیاز دارد.